Na tropach genezy "Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan" w Polsce

Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan wszedł już na stałe do kalendarza naszego chrześcijańskiego życia. Co roku, w dniach 18-25 stycznia, wierni z różnych wyznań modlą się wspólnie na ekumenicznych nabożeństwach. Warto przyjrzeć się, w jaki sposób narodziła się i rozwijała ta piękna idea.

W POSZUKIWANIU ŹRÓDŁA

W czasopiśmie KOŚCIÓŁ POWSZECHNY Organ Rady Ekumenicznej w Polsce Nr 1-2 Rok I, Warszawa, styczeń-czerwiec 1947 r. na str. 27, w artykule "Powszechny Tydzień Modlitwy" czytamy między innymi:

Po raz setny z rzędu odbył się w pierwszym tygodniu nowego roku "Powszechny Tydzień Modlitwy". Stuletni jubileusz ochotniczej prywatnej służby modlitewnej można bez wątpienia uważać za szczególną łaskę od Boga. Służbę tę pełni organizacja pod nazwą World Ewangelical Alliance, której centrala mieści się w Londynie. Ze skromnych lokalnych początków organizacja ta ogarnęła wszystkie kontynenty i wciągnęła w swoje szeregi wszystkie denominacje ewangelickie. Corocznie z centrali londyńskiej rozsyłano na cały świat program z tematami przemówień i modlitwy na cały tydzień. (...)

...swój stuletni jubileusz "Alliance" obchodziła pod hasłem "Jedności Chrześcijańskiej". I tej sprawie były poświęcone wszystkie dni i tematy jubileuszowego setnego tygodnia Modlitwy. Te "Tygodnie" mają i w Polsce swoją piękną tradycję. Ale przed wojną była to sprawa wyłącznie jednostek, aczkolwiek dość licznych i poważnych. W tym roku (1947) protektorat nad "Tygodniem" objęła Rada Ekumeniczna, która jest obecnie oficjalną reprezentacją Kościołów, a nie tylko działaczy kościelnych. Wynika to wyraźnie ze Statutu Rady uchwalonego w listopadzie 1946 r. W związku z tym po raz pierwszy w Polsce i może na razie tylko w Polsce, w "Tygodniu Modlitwy" który z genezy swojej jest organizacją ewangelicką, brały udział także Kościoły Katolickie (tj. Prawosławny, Nar. Katolicki - przyp. red.). (...)

Frekwencja na wszystkich zebraniach była duża, a na zebraniu końcowym było ponad tysiąc ludzi. Powszechny Tydzień Modlitwy przyczynił się do ugruntowania idei jedności chrześcijańskiej w masach kościelnych. Zebrania Tygodnia Modlitwy odbyły się także w Łodzi, w Cieszynie, we Wrocławiu i na mniejszą skalę w innych miastach Polski.

TRUDNE BRATERSTWO

Sprawozdania z obchodów Powszechnego Tygodnia Modlitwy, zamieszczane w kolejnych latach na łamach Kościoła Powszechnego, świadczą o tym, że ekumeniczne spotkania modlitewne organizowano co roku, że cieszyły się powodzeniem i dobrze służyły krystalizowaniu się idei Ekumenizmu.

Ks. E. Wende w przemówieniu zatytułowanym "Aby wszyscy byli jedno..." (J 1719-21), wygłoszonym na zakończenie Tygodnia Modlitwy w 1948 r. powiedział m.in.: Czy my zmierzamy do niwelacji wszystkich różnic w wierzeniach i obrzędach? do unifikacji form kultu i ustroju? Nie, my na razie zmierzamy do stworzenia bratnich stosunków między kościołami różnych wyznań. Ten cel nie może podlegać dyskusji. A gdy po latach jałowych, gorszących sporów dogmatycznych, po latach wzajemnej nieufności, po wiekach całych wywyższania się jednych nad drugich i odsądzania się wzajemnie od zbawienia, nastąpią czasy najszerzej i najszczerzej pojętej tolerancji, świat będzie nareszcie widzieć, że my nie tylko umiemy prawić morały innym i deklamować o braterstwie, ale i we własnym życiu stosować słowa Chrystusa: "Wszystko tedy, cobyście chcieli, aby wam ludzie czynili, to i wy im czyńcie" (Mt 7,12). "Z tego poznają wszyscy, żeście moimi uczniami, jeśli miłość mieć będziecie ku sobie wzajemnie (J 13,35). (KP Nr 2 1948 r. s. 2)

W informacji o Powszechnym Tygodniu Modlitwy w Warszawie w pierwszym tygodniu stycznia 1950 r. napisano: Nie jest to zapewne przypadkiem, że w ostatnich latach program Powszechnego Tygodnia Modlitwy nabiera coraz więcej cech ekumenicznych. Gdy przed 103 laty pierwsza mała grupka ewangelicka międzywyznaniowa zebrała się na wspólną modlitwę, z pewnością nie mogła przewidywać, że kładzie duchowe podwaliny pod potężniejący z każdym rokiem ruch ekumeniczny. Ruch ten organizacyjnie nie wyszedł z Ewangelical Alliance, ale z pewnością jest jej rodzonym dzieckiem duchowym. (KP Nr 1-2 1959 r. s. 15)

ODCIENIE EKUMENIZMU

W połowie 1950 r. działalność ekumeniczna w Polsce zaczęła przeżywać poważny regres. Miesięcznik KOŚCIÓŁ POWSZECHNY przestał się ukazywać. Dopiero w 1957 roku Polska Rada Ekumeniczna wznowiła działalność i otrzymała status "rady stowarzyszonej" Światowej Rady Kościołów.

Tydzień Modlitwy o Jedność Chrześcijan organizowała według programu opracowanego przez Komisję Wiary i Ustroju ŚRK - od 1958 r. wspólnie z rzymskokatolicką Kongregacją do spraw jedności chrześcijan (Lyon, Francja). Przyjęto termin od 18 do 25 stycznia.

Od 1962 r. Kościół Rzymskokatolicki zaczął też sam organizować nabożeństwa z okazji Tygodnia Modlitwy. Warszawski Ośrodek do Spraw Jedności Chrześcijan przygotowywał materiały i rozsyłał do poszczególnych diecezji. Zapraszał do udziału w tych nabożeństwach Polską Radę Ekumeniczną i jej Kościoły członkowskie pomijając Kościół Starokatolicki Mariawitów i Polskokatolicki. W takiej sytuacji zaproszone Kościoły członkowskie PRE nie delegowały oficjalnych przedstawicieli. Dopiero w styczniu 1971 r. Komisja Episkopatu do Spraw Ekumenizmu wystosowała zaproszenia do wszystkich Kościołów zrzeszonych w PRE. Zaproszenia zostały przyjęte, a Polska Rada Ekumeniczna zaprosiła oficjalnie przedstawicieli Episkopatu do Spraw Ekumenizmu na nabożeństwa organizowane przez jej Kościoły członkowskie. Odtąd wzajemne kontakty zaczęły się rozwijać, obecnie wymiana kaznodziejów obejmuje także Biskupów.

Od 1966 r. Komisja Wiara i Ustrój Światowej Rady Kościołów i Sekretariat do spraw Promowania Jedności Chrześcijan (obecnie znany jako Papieska Rada do spraw Promocji Jedności Chrześcijan) przygotowują wspólnie oficjalne teksty na Tydzień Modlitwy o Jedność Chrześcijan.

Teksty przetłumaczone i opracowane wydawała dla Kościołów członkowskich Polska Rada Ekumeniczna. Od 1998 r. zeszyty z programem Tygodnia Modlitwy, opracowanym przez komisję mieszaną, wydaje Rada Episkopatu do Spraw Ekumenizmu oraz Polska Rada Ekumeniczna.

ROK 2003

Hasłem Tegorocznego Tygodnia, a zarazem tematem pierwszego dnia modlitw były słowa św. Pawła z 2 Listu do koryntian: Ten skarb przechowujemy w glinianych naczyniach. Kościół Starokatolicki Mariawitów, tak jak w latach ubiegłych, aktywnie uczestniczył w modlitwach, organizując ekumeniczne nabożeństwa w swoich świątyniach, na które zaproszeni byli kaznodzieje z innych Kościołów oraz poprzez głoszenie Słowa Bożego przez duchownych mariawickich w bratnich. Nasi wyznawcy licznie wzięli udział w modlitwach.

Mariawiccy duchowni w Tygodniu głosili kazania w następujących kościołach: Bp M. Roman Nowak 19 stycznia w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Płocku (rzymskokat.), Bp M. Włodzimierz Jaworski 20 stycznia w kościele pw. M.B. Nieustającej Pomocy w Warszawie (mariaw.), Bp M. Ludwik Jabłoński 20 stycznia u Ojców Franciszkanów (rzymskokat.) w Krakowie.

W parafii mariawickiej w Łodzi, nabożeństwo ekumeniczne odbyło się 22 stycznia. Uroczystą Mszę św. odprawił bp Ludwik Jabłoński. Homilię wygłosił ks. dr Andrzej Dąbrowski - Kanclerz Kurii Archidiecezji Łódzkiej. W nabożeństwie uczestniczyli także Księża z Kościołów wchodzących w skład Polskiej Rady Ekumenicznej oraz z Kościoła Rzymskokatolickiego. Wzięli w nim też udział klerycy z Wyższego Seminarium Duchownego z Łodzi i Łagiewnik. Przybyli również Kapłani z okolicznych parafii naszego Kościoła. Po nabożeństwie odbyła się agapa, w czasie której rozmawiano o współczesnych problemach ekumenicznych na terenie Łodzi.

Tegoroczny Tydzień modlitw w Płocku zawierał miłe dla mariawitów akcenty. Podczas nabożeństwa w ewangelickim kościele, pastor Andrzej Dębski serdecznie dziękował za to, że przez długie lata płoccy ewangelicy, nie mający wówczas własnego kościoła, dzięki gościnności i ekumenicznej postawie mariawitów, mogli odprawiać swoje nabożeństwa w Świątyni Miłosierdzia i Miłości.

W czasie kończącego Tydzień nabożeństwa w mariawickiej katedrze, głoszący kazanie Biskup Kościoła Rzymskokatolickiego Roman Marcinkowski ofiarował Naszemu Kościołowi na ręce Biskupa Naczelnego M. Włodzimierza Jaworskiego naczynia liturgiczne - kielich i patenę

Pelagia Jaworska (Mariawita 1-3/2003)