Doktryna Kościoła Starokatolickiego Mariawitów o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny nie zrodziła się wewnątrz naszego Kościoła i nie przyjęła swoistych akcentów. Wyrosła ona w całości z doktryny maryjnej Kościoła powszechnego. W ciągu dwóch tysiącleci budziła różne kontrowersje.

    Idea Niepokalanego Poczęcia, choć pojawiła się po raz pierwszy wśród teologów wschodnich (VIVIII wiek),była dyskutowana później „żarliwie” na zachodzie (XI-XII wiek), a jako prawda wiary została wprowadzona w XV i XVI wieku.
    W Kościołach starokatolickich przywiązanie ludu (zwłaszcza w Polsce) do idei Niepokalanego Poczęcia NMP, które wyrażało się w pobożności i zwyczajach kościelnych, spowodowało, że nie istniała praktyczna możliwość całkowitego odcięcia się od wiary w Niepokalane Poczęcie NMP.
    Sprawa Niepokalanego Poczęcia dla Mariawitów nie jest sprawą formalną, lecz zagadnieniem rzeczywistości duchowej. Nie da się jej rozstrzygnąć większością głosów. Wewnętrzne przekonanie społeczności mariawickiej mówi o słuszności Niepokalanego Poczęcia NMP. Potwierdzają to również Objawienia św. Marii Franciszki, które w wielu miejscach nazywają Maryję – Niepokalanie Poczętą. Tak praktykowana pobożność do Bogurodzicy kształtowała i do dziś kształtuje postawę duchową Mariawitów. Tak też wyjaśniał tę kwestię w 1924 roku bp. Michał Kowalski – biskupom starokatolickim w słowach: ”W prawdzie podpisując Unię Utrechcką, oświadczyliśmy, że nauki o niepokalanym poczęciu NMP nie uznajemy za dogmat obowiązujący cały Kościół katolicki, tylko za opinię i naukę teologiczną, której my się trzymamy, ale też z tego powodu nie można nam czynić zarzutu, jako byśmy błądzili w tym”.
    Nauka o Niepokalanym Poczęciu nigdy nie była przyjęta jako dogmat przez Kościół powszechny. Nigdy też Kościół powszechny nie przyjął też dogmatu przeciwnego, potępiającego naukę o Niepokalanym Poczęciu. Pozostaje więc ona do dowolnego uznania jako opinia teologiczna. Kościół Starokatolicki Mariawitów tę opinię podziela i daje temu wyraz w modlitwach, w obrzędach i w nauczaniu.
    W zasadach wiary naszego Kościoła, opublikowanych w „Mariawicie” w 1962 roku (Nr 3, s. 67), jest takie stwierdzenie: „Kościół Starokatolicki Mariawitów nie ustanawia dogmatów i nie uznaje tych dogmatów, które zostały ogłoszone po rozdziale Kościoła powszechnego w 1054 roku. Uważa bowiem, że tylko sobór ekumeniczny, powszechny, reprezentujący całe chrześcijaństwo, może ustanawiać dogmaty obowiązujące wszystkich chrześcijan.
W szczególności nie są uznawane za dogmaty, należące do nauczania Kościoła, prawdy wiary o Niepokalanym Poczęciu i Wniebowzięciu NMP”.
    Tak więc mariawici nie są tradycjonalistami katolickimi, choć mają z nimi wiele wspólnego, zwłaszcza pod względem liturgicznym, ale z pewnością nie doktrynalnym.
    Nowe prawo wewnętrzne Kościoła Starokatolickiego  Mariawitów do tej prawdy wiary zapewne się odniesie.