Przemówienie Prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej Arcybiskupa Jeremiasza wygłoszone podczas spotkania modlitewnego z papieżem Benedyktem XVI w Kościele ewangelickim Świętej Trójcy w Warszawie
Przemówienie Prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej
Błogosławiony, który przychodzi w imię Pana naszego Jezusa Chrystusa.
Wasza Świątobliwość.
W imieniu Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej serdecznie witam Waszą Świątobliwość w tej gościnnej luterańskiej świątyni.
Członkami Rady są Kościoły wywodzące się z tradycji Reformacji, z nurtu starokatolickiego i Kościół Prawosławny. Są to Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Chrześcijan Baptystów, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów i Kościół Prawosławny.
Powstanie Polskiej Rady Ekumenicznej było wynikiem wielu inicjatyw ekumenicznych w latach 20-tych i 30-tych XX wieku. Jej pierwszy kształt organizacyjny nakreślono jeszcze podczas drugiej wojny światowej w 1944 roku.
Wierni Kościołów członkowskich Rady cieszą się, że w programie pierwszej wizyty Waszej Świątobliwości w naszym kraju jest miejsce na to ekumeniczne nabożeństwo Słowa. Jest ono kontynuacją tradycji ekumenicznej, której początkiem była pierwsza wizyta Poprzednika Waszej Świątobliwości Papieża Jana Pawła II w Polsce.
A przed 15 laty gościliśmy Go tu, w tej świątyni i z uwagą wsłuchiwaliśmy się w Jego słowa, które dla sprawy jedności chrześcijan w Polsce były niezwykle ważne i przyniosły obfity plon. Jan Paweł II powiedział wówczas, że tolerancja to za mało. Musimy przejść do następnego etapu, do etapu wzajemnego szacunku i wspólnego działania.
Obecna pielgrzymka Waszej Świątobliwości do Polski jest wielkim wydarzeniem zarówno w życiu Kościoła Rzymskokatolickiego jak i innych Kościołów chrześcijańskich w Polsce. Jest ważnym wydarzeniem dla wyznawców innych religii, jest także wielkim wydarzeniem politycznym.
W Polsce dialog ekumeniczny Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej z siostrzanym Kościołem Rzymskokatolickim nabrał szczególnej intensywności po II Soborze Watykańskim. Od tego czasu rozpoczęły się niezliczone kontakty na różnych płaszczyznach i w różnych miejscach.
Jako rzecz oczywistą przyjmujemy teraz współpracę teologów i uczelni teologicznych. Starannie i pieczołowicie przygotowujemy i w duchu modlitewnym obchodzimy Ekumeniczny Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. Podpisaliśmy wspólną deklarację o wzajemnym uznaniu chrztu świętego.
Polskie Towarzystwo Biblijne zorganizowało ekumeniczny zespół tłumaczy Pisma Świętego. Wydany został wspólny nowy przekład ksiąg Nowego Testamentu. Kontynuowane są prace nad nowym, również wspólnym przekładem ksiąg Starego Testamentu. W wielu miejscach rozwija się wspaniale praca ekumeniczna na płaszczyźnie parafialnej.
Do problemów trudnych i wymagających szczególnej troski należy sprawa małżeństw mieszanych. Dlatego cierpliwie i z wielką nadzieją oczekujemy wyników rozpoczętej wspólnej pracy nad ekumeniczną instrukcją dotyczącą małżeństw osób należących do różnych Kościołów.
Praca ta jest prowadzona pod auspicjami Wspólnej Komisji złożonej z przedstawicieli Konferencji Episkopatu Kościoła Rzymskokatolickiego i Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej. Korzystamy w tej pracy przede wszystkim z doświadczeń Kościołów we Włoszech i Austrii.
Kościoły członkowskie Polskiej Rady Ekumenicznej są również członkami Konferencji Kościołów Europejskich, Światowej Rady Kościołów i światowych związków wyznaniowych. IX Zgromadzenie Ogólne Światowej Rady Kościołów, które odbyło się w lutym tego roku w Porto Alegre w Brazylii na terenie Katolickiego Uniwersytetu z udziałem licznej delegacji Kościoła Rzymskokatolickiego stanowi ważny etap również w rozwoju współpracy Kościołów członkowskich ŚRK z Kościołem Rzymskokatolickim. Rodzi to nadzieję na kontynuację i rozszerzenie tej współpracy w przyszłości.
Potwierdzeniem tej nadziei jest Encyklika Waszej Świątobliwości "Deus caritas est". Wielu chrześcijan nazwało ją spontanicznie encykliką miłości. Wierzymy, że przyczyni się ona do intensyfikacji wspólnych działań na rzecz ochrony godności człowieka, sprawiedliwości społecznej, budowania wzajemnego zaufania. W dążeniu do świata pokoju i sprawiedliwości łączymy się z wszystkimi ludźmi dobrej woli, wierzącymi i niewierzącymi.
Dla chrześcijan w dzisiejszym świecie priorytetem jest budowanie świadomości człowieka w oparciu o najświętsze przykazanie miłości, tak, jak naucza nas Pan nasz Jezus Chrystus: "Nowe przykazanie daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, jak Ja was umiłowałem; abyście się i wy wzajemnie miłowali. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie" (Jn.13,34-35). Ludzkość może pokonać wszystko, co grozi jej zagładą, jeśli stworzy kulturę miłości.
Na płaszczyźnie teologicznej przejawem tej kultury jest dialog, którego przedmiotem są rzeczywiste różnice i problemy. Dlatego cieszymy się, że jest kontynuowany dialog Kościoła Rzymskokatolickiego ze Światową Federacją Luterańską i z innymi Kościołami.
Szczególne nadzieje łączymy ze wznowieniem dialogu prawosławno-rzymskokatolickiego. Tematy tego dialogu, w tym przede wszystkim rola Biskupa Rzymu w Kościele, dają nadzieję, że mimo wszystko na drodze ku jedności wszystkich wyznających wiarę w Jezusa Chrystusa jako swego Pana i Zbawiciela zostały dokonane ogromne postępy. Wierzymy, że Duch Święty będzie nas prowadził na tej drodze.
W pierwszym dniu pielgrzymki Waszej Świątobliwości do naszego kraju wyrażamy nadzieję, że Wasza Świątobliwość pozna jeszcze lepiej nasz kraj, jego osiągnięcia i troski.
Wierzymy też, że spotkanie z bogobojnym narodem Polski, bez względu na przynależność kościelną, będzie wielkim wydarzeniem wzmacniającym wiarę nas wszystkich, ożywiającą i inspirującą w trudach głoszenia Ewangelii, w pracy na rzecz jedności Kościoła i w budowaniu kultury miłości. Bo przecież miłość " nie raduje się z niesprawiedliwości, ale raduje się z prawdy; wszystko zakrywa, wszystkiemu wierzy, wszystkiego się spodziewa, wszystko znosi. Miłość nigdy nie ustaje?" (1Kor.13, 6-8).